Τι ποδήλατο να πάρω είναι η πρώτη ερώτηση που έρχεται στο μυαλό μας όταν πάρουμε την απόφαση να εισέλθουμε στο μαγικό κόσμο της ποδηλασίας. Η ίδια ερώτηση βέβαια ισχύει και για τους υφιστάμενους ποδηλάτες οι οποίοι διερωτούνται το ίδιο, για διαφορετικούς όμως λόγους.
Και όχι άδικα φυσικά, καθώς οι παράγοντες εκείνοι που επηρεάζουν την απόφαση μας είναι πολλοί και χρειάζονται κάποια… προτεραιοποίηση!
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν να εξετάζουμε έναν προς έναν αυτούς τους παράγοντες και να δούμε ποιες λύσεις είναι διαθέσιμες σε κάθε περίπτωση.
Πάμε λοιπόν…
Τι ποδήλατο να πάρω;
Η εύκολη και γρήγορη μεν, “μπακάλικη” δε απάντηση, είναι… αυτό που χρειάζεστε περισσότερο!
Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει το ιδανικό ποδήλατο που να ταιριάζει σε όλους τους αναβάτες, τις συνθήκες και τις απαιτήσεις. Υπάρχουν πολλά “κατάλληλα” και ένα, που θα κάνει καλύτερα από τα υπόλοιπα τη “δουλειά” για την οποία προορίζεται στην συγκεκριμένη χρονική στιγμή.
Μπορεί δηλαδή να φανταζόμαστε τον εαυτό μας να συμμετέχει στην Σπαρτακιάδα ή να καταβροχθίζει τα υψομετρικά με ορθοπέταλο πάνω σε ένα road bike αλλά τελικά, αυτό που ίσως αναζητούμε είναι απλές βόλτες με τους φίλους μας.
Ή ακόμα να κάνουμε διαδρομές marathon στα ελληνικά βουνά αλλά τελικά, στην πραγματικότητα, να επιθυμούμε να κάνουμε χαλαρές βόλτες σε πάρκα και βατούς χωματόδρομους – πάλι με τους φίλους μας και στάσεις στις… ταβέρνες της περιοχής!
Βασικοί παράγοντες επιλογής ποδηλάτου
Οι 3 βασικές ερωτήσεις που πρέπει να θέσουμε στον εαυτό μας είναι οι εξής:
- Τι θέλω να επιτύχω; (μετακίνηση από/προς την εργασία μου, προπόνηση/βελτίωση φυσικής κατάστασης-υγείας, συμμετοχή σε αγώνες, socialising κοκ)
- Πόσα χρήματα έχω τη δυνατότητα να επενδύσω; (ΠΡΟΣΟΧΗ: η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι πολύ σημαντική καθώς η ποδηλασία μπορεί να γίνει στην πορεία ένα πολύ ακριβό sport!)
- Έχω εντοπίσει κάποιο είδος ποδηλάτου που μου αρέσει περισσότερο και ποιο είναι αυτό;
Βασικές παραδοχές που πρέπει να κάνουμε:
- Δεν υπάρχει ποδήλατο που να τα κάνει όλα. Οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι πως το πρώτο μας ποδήλατο μπορεί να μας οδηγήσει κάπου αλλού – και σε λίγο καιρό ίσως προσθέσουμε άλλο ένα στη συλλογή μας και αργότερα… ακόμα ένα!
- Δεν είναι δυνατό ένα ποδήλατο των 200€ να είναι το ίδιο με ένα των 5200€ – υπάρχουν πολλοί συγκεκριμένου λόγοι για αυτό, τους οποίους και πρέπει να σεβόμαστε γνωρίζοντας ακριβώς τις δυνατότητες του καθενός.
- Ένα ποδήλατο πιθανότατα δεν θα καλύψει όλες μας τις ανάγκες – one size fits all κατάσταση δεν υπάρχει δυστυχώς (ή καλύτερα ευτυχώς) ούτε εδώ!
- Ένα ποδήλατο δεν είναι για πάντα – το πιο πιθανό είναι οι ανάγκες/προτεραιότητες μας να αλλάξουν πριν την… “ημερομηνία λήξης” του ποδηλάτου.
Σημαντικότερο όλων βέβαια είναι η ασφάλεια και αυτό είναι που θα πρέπει να έχουμε πρωτίστως κατά νου. Όπως και στην αγορά αυτοκινήτου επιλέγουμε με βάση την ενεργητική και παθητική ασφάλεια ενός μοντέλου, παρόμοια πρέπει να σκεφτόμαστε και στην επιλογή του κατάλληλου για εμάς ποδηλάτου.
Κατηγορίες – είδη ποδηλάτων
Οι βασικές κατηγορίες ποδηλάτων μπορούν να αποτυπωθούν στις ακόλουθες έξι:
- Ποδήλατα πόλης
- Αναδιπλούμενα (folding) ποδήλατα
- Ποδήλατα βουνού (mountain bikes)
- Trekking
- Ποδήλατα gravel
- Ποδήλατα δρόμου (κούρσες) / road bikes
- Ηλεκτρικά ποδήλατα (e-bikes)
Ας δούμε τα χαρακτηριστικά της κάθε κατηγορίας ξεχωριστά.
Ποδήλατα Πόλης
Τα ποδήλατα πόλης είναι αυτό ακριβώς που υποδηλώνει και το όνομα τους και χρησιμοποιούνται, ως επί το πλείστον, για μετακίνηση/ψυχαγωγία/άσκηση εντός των τειχών. Συναντώνται επίσης αρκετές υποκατηγορίες με κυριότερες τις:
- Tύπου Vintage – κλασικά ποδήλατα πόλης, με φτερά και καλαθάκι
- Urban – πιο σύγχρονα και γρήγορα, με υποδοχές για σχάρα, μπορεί να έχουν φτερά ή όχι, συνήθως με δισκόφρενα
- Single speed – μονοτάχυτα ποδήλατα για πιο hipster καταστάσεις, τα οποία μπορεί να είναι fixed – δηλαδή χωρίς ελεύθερο πίσω – ή κανονικά με ένα γρανάζι και φρένα.
Ένα ποδήλατο πόλης είναι ιδανικό για αστική μετακίνηση, κάλυψη μικρών αποστάσεων με μικρές έως μέτριες υψομετρικές διαφορές, όταν θέλουμε να κινούμαστε σχετικά αργά χωρίς να ιδρώνουμε και να λερωνόμαστε ή θέλουμε να μεταφέρουμε τα καθημερινά μας αντικείμενα.
Ένα ποδήλατο πόλης δεν είναι κατάλληλο για προπόνηση, ορεινή ποδηλασία, μακρυνές αποστάσεις και μεγάλες υψομετρικές διαφορές.
Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ένα ποδήλατο πόλης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πιο μακρινές βόλτες ακόμα και σε βατούς χωματόδρομους.
Με περίπου 400€ – 500€ μπορεί κάποιος να πάρει ένα ικανοποιητικό ποδήλατο πόλης. Αν κινηθεί λίγο υψηλότερα μπορεί να αποκτήσει ένα σύγχρονο urban ή ένα πιο εξελιγμένο κλασικό, με εσωτερικές ταχύτητες και ποιοτικότερα αξεσουάρ.
Ποδήλατα αναδιπλούμενα (διπλωτά) ή folding
Παρόλο που προορίζονται για πόλη και άσφαλτο (άρα ανήκουν στην κατηγορία των ποδηλάτων πόλης), θεωρούμε πως αποτελούν μια κατηγορία από μόνα τους λόγω της χρηστικότητας τους. Τα folding ποδήλατα δεν έχουν μεγέθη και μπορούν να αποθηκευτούν εύκολα και γρήγορα. Μεταφέρονται εξίσου εύκολα, μπαίνουν σε ταξί και λοιπά μέσα μαζικής μεταφοράς ή στο αυτοκίνητο.
Μην ανησυχείτε για το μέγεθος του τροχού – είτε επιλέξετε 16άρη όπως τα υπέροχα αγγλικά Brompton ή 20άρη, όπως τα περισσότερα καλά διπλωτά, ο μικρότερος τροχός προσφέρει ευελιξία και ευκολία στις ανηφόρες. Φυσικά απαιτεί περισσότερη προσοχή στο κακό οδόστρωμα – ειδικά το 16” το οποίο και δεν προτείνεται για άπειρους αναβάτες.
Τα αναδιπλούμενα ποδήλατα είναι ιδανικά για αστικές μετακινήσεις (commuting), μικρές ή μεγαλύτερες αποστάσεις, ταξίδια, όταν θέλουμε να τα συνδυάσουμε με άλλα μέσα μεταφοράς, όταν γενικότερα αναζητούμε… πρακτικότητα.
Από την άλλη, είναι ακατάλληλα για προπόνηση, ορεινή ποδηλασία ή οποιοδήποτε είδος αγώνων.
Με περίπου 600€ – 800€ μπορεί κάποιος να πάρει ένα ικανοποιητικό διπλωτό ποδήλατο. Αν κινηθεί πάνω από τα 1000€ μπορεί να αποκτήσει το κορυφαίο διπλωτό ποδήλατο Brompton ή γενικά ένα εξαιρετικά ποιοτικό διπλωτό ποδήλατο. Και εδώ όμως οι τιμές μπορούν απλά να ξεφύγουν ξεπερνώντας ακόμα και τα 3500€!
Επειδή όμως πρόκειται για «χρηστικό» ποδήλατο, μπορείτε να επενδύσετε περισσότερα χρήματα καθώς η χρήση του θα σας τα… φέρει πίσω με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.
Ποδήλατα βουνού ή mountain bikes (MTB)
Η πιο ευρέως διαδεδομένη κατηγορία ποδηλάτων με πολλές υποκατηγορίες – marathon, XC, downhill, dirt κοκ. Εδώ υπάρχουν δύο βασικές επιλογές:
- ποδήλατο ΜΤΒ που απλώς θα μπαίνει στο χώμα για βόλτα και
- ποδήλατο ΜΤΒ για… σοβαρή χρήση στο βουνό
Στην πρώτη περίπτωση μπορείτε να κινηθείτε σε τιμή από 400€ – 800€ ενώ στη δεύτερη πρέπει οπωσδήποτε να ανεβείτε αρκετά πάνω από τα 1000€ αναλόγως των προσδοκιών σας!
Όπως και παντού, έτσι και εδώ ισχύει το ότι πληρώσεις, θα πάρεις! Θα λέγαμε ότι με 1500€ – 2000€ αποκτά κάποιος ένα σοβαρό ποδήλατο βουνού για να «στήσει» επάνω σε αυτό ενώ, κάνοντας κάποιες υποχωρήσεις μπορεί να πάρει κάτι ικανοποιητικό και γύρω στα 1000€.Τα ποδήλατα βουνού είναι ιδανικά για χώμα, όλες τις αποστάσεις, ταξίδια, μικτή χρήση με άσφαλτο και χώμα, αγώνες ΜΤΒ.
Την ίδια στιγμή, δεν είναι κατάλληλα για προπόνηση στο δρόμο, μπορούν όμως να χρησιμοποιηθούν με κάποιες υποχωρήσεις για μετακινήσεις μέσα στην πόλη.
Ποδήλατα Trekking
Τα ποδήλατα αυτής της κατηγορίας είναι παρομοίως πολύ δημοφιλή. Υποτίθεται πως τα κάνουν όλα και συμφέρουν αλλά μάλλον δεν κάνουν τίποτα ιδιαιτέρως καλά. Καλό είναι να τα επιλέγει κάποιος όταν γνωρίζει πως τα χρειάζεται και όχι όταν δεν ξέρει τι να πάρει.
Είναι κατάλληλα για μετακίνηση, για βόλτες, για ταξίδια αλλά ακατάλληλα για ορεινή ποδηλασία και προπονήσεις.
Εδώ μπορείτε να ξεκινήσετε με ένα ποδήλατο γύρω στα 400€ αν οι απαιτήσεις σας είναι απλές – δηλαδή απλή μετακίνηση και βόλτες. Αν το θέλετε για ταξίδια ή μεγάλες αποστάσεις και πάλι θα πρέπει να κινηθείτε σε εύρος τιμής περίπου 800€ – 1200€.
Τα trekking ποδήλατα είναι ιδανικά για βόλτες, αστική μετακίνηση, όλες τις αποστάσεις, ταξίδια, μικτή χρήση με άσφαλτο και χώμα αλλά ακατάλληλα για προπόνηση στο δρόμο. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν, με κάποιες υποχωρήσεις πάλι για off-road βόλτες.
Ποδήλατα Gravel
Αν μια κατηγορία κερδίζει συνεχώς έδαφος, αυτή είναι τα gravel – η εξέλιξη των trekking ποδηλάτων. Ένα ποδήλατο που πραγματικά τα κάνει όλα και, πάνω απ’ όλα, είναι διασκεδαστικό. Μπορείς να πας το πρωί στη δουλειά σου, να φύγεις το απόγευμα από το γραφείο αλλάζοντας σε ποδηλατικά και να πας προπόνηση. Το Σαββατοκύριακο ξεκινάς για την ασφάλτινη βόλτα σου αλλά μόλις δεις ένα ωραίο μονοπάτι, κόβεις δεξιά και το απολαμβάνεις!
Όλα αυτά βέβαια σε μια ιδανική ζωή γιατί, όπως είπαμε κι εδώ τα κάνεις όλα με υποχωρήσεις. Καταρχάς απευθύνεται σε περισσότερο έμπειρους ποδηλάτες, που είναι εξοικειωμένοι με τα χαρακτηριστικά της κούρσας. Έχει αρκετά σκυφτή θέση οδήγησης που ναι μεν μπορείς να κινηθείς σβέλτα στην πόλη αλλά και πάλι πρέπει να είσαι έμπειρος ποδηλάτης.
Αν όμως είσαι… και γιατί να μην είσαι; Είναι ένα ποδήλατο για όλες τις δουλειές!
Τα gravel ποδήλατα είναι ιδανικό για άσφαλτο, χώμα, όλες τις αποστάσεις, ταξίδια, μικτή χρήση με άσφαλτο και χώμα, αγώνες cyclocross. Δεν συνιστώνται και τόσο για ποδηλάτες με μικρή εμπειρία.
Ποδήλατα Δρόμου – road bikes
Είναι ποδήλατα κυρίως για προπόνηση, γρήγορες βόλτες, ταξίδια σε άσφαλτο. Γενικά προϋποθέτουν έμπειρο αναβάτη, χαρακτηρίζονται από αρκετά σκυφτή θέση οδήγησης και προϋποθέτουν επίσης πως θα τα χρησιμοποιείτε με τον απαιτούμενο εξοπλισμό: ειδικό ποδηλατικό ρουχισμό, κράνος, πετάλια κουμπωτά, φώτα κοκ.
Αν έχετε αποφασίσει να δείτε το ποδήλατο ως προπόνηση (και γιατί όχι να συμμετάσχετε σε κάποια sportives), τα ποδήλατα δρόμου είναι μονόδρομος.
Για ένα εισαγωγικό αλουμινένιο πλαίσιο υπολογίστε γύρω στα 800€. Αν θέλετε ένα καλό ποδήλατο που δεν θα χρειαστεί να το αλλάξετε σε ένα χρόνο, κατευθυνθείτε στην κατηγορία των 1500€ περίπου και ανεβείτε πάνω από τις 4000€ μόνο αν γνωρίζετε ακριβώς τι ζητάτε. Από κει και πάνω – όπως και στο σοβαρά ΜΤΒ – ταβάνι (ευτυχώς) δεν υπάρχει!
Ένα ποδήλατο δρόμου είναι ιδανικό για άσφαλτο, μεσαίες και μεγάλες αποστάσεις, ταξίδια, αγώνες αλλά ακατάλληλο για νέους αναβάτες και απαιτούν αρκετές υποχωρήσεις για να χρησιμοποιηθούν ως… μέσο μεταφοράς!
Ηλεκτρικά ποδήλατα (e-bikes)
Αποτελούν σήμερα την τάση της αγοράς για μια σειρά από λόγους: είναι μόδα, είναι τάση αλλά ταυτόχρονα είναι και βολικά. Επιτρέπουν σε χρήστες μέτριας φυσικής κατάστασης να τη βελτιώσουν ή σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας να απολαμβάνουν ξανά το ποδήλατο.
Είναι ιδανικά για αστική μετακίνηση (και όχι μόνο) καθώς μπορείς να κινείσαι με το ποδήλατό σου εύκολα, γρήγορα και χωρίς να ιδρώνεις αλλά και για διασκέδαση στο βουνό τα Σαββατοκύριακα. Επιπλέον, με ένα ηλεκτρικό ποδήλατο μπορείς να καταργήσεις οποιοδήποτε άλλο μέσο για μετακίνηση στην πόλη και να στηριχτείς στο ποδήλατο για όλες σου τις μετακινήσεις.
Πλέον, όλα τα είδη ποδηλάτων είναι διαθέσιμα και με ηλεκτρική υποβοήθηση.
Υπολογίστε από 1200€ – 2000€ για ένα αξιοπρεπές ποδήλατο κυρίως αστικής μετακίνησης και για βόλτες. Αν θέλετε ποδήλατο για χρήση στο βουνό, πρέπει να στραφείτε σε ποδήλατα κατηγορίας 2000€ – 3000€. Από εκεί και πάνω, όσο ανεβείτε, θα παίρνετε καλύτερο ποδήλατο και όχι καλύτερο ηλεκτρικό.
Τελικά, ποιο ποδήλατο να πάρω;
Συνοψίζοντας, θα έλεγα ότι υπάρχουν δύο (τουλάχιστον) τρόποι προσέγισσης στο θέμα επιλογής ποδηλάτου.
Ο πρώτος αφορά στην λογική προσέγγιση σύμφωνα με την οποία:
- Αν θέλετε να κινείστε στην πόλη κυρίως, πάρτε ένα καλό διπλωτό
- Αν σας ενδιαφέρουν οι μεγάλες βόλτες, λίγο χώμα και λίγη πόλη, πάρτε ένα trekking
- Αν θέλετε να ασχοληθείτε με το βουνό, πάρτε ένα ΜΤΒ
- Αν θέλετε να κάνετε προπόνηση και να συμμετάσχετε σε αγώνες, πάρτε ένα ποδήλατο δρόμου
- Αν είστε έμπειρος ποδηλάτης και θέλετε να τα κάνετε όλα και να διασκεδάζετε, πάρτε ένα gravel
- Αν είστε τύποι κλασικοί ή hipster πάρτε ένα ποδήλατο πόλης
Η δεύτερη προσέγγιση αφορά στην συναισθηματική και είναι αυτή που οδήγησε εμένα προσωπικά στην επιλογή του δικού μου ποδηλάτου. Δεν προτρέπω να κάνετε το ίδιο αν και σε εμένα λειτούργησε καταπληκτικά!
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΗ: Πριν προχωρήσετε στην αγορά οποιουδήποτε ποδηλάτου, βρείτε ποιο είναι σωστό μέγεθος για εσάς – ο οδηγός αυτός για το μέγεθος ποδηλάτου θα σας βοηθήσει.
Ασφαλή χιλιόμετρα για όλους!
